Thursday, March 28, 2024

CALIFORNIA CÓ THỂ TRỞ THÀNH TIỂU BANG ĐẦU TIÊN BỒI THƯÒNG CHO NGƯỜI NÔ LỆ DA ĐEN

Cali Today News – Hiện nay, một diễn biến lạ xảy ra tại tiểu bang California, khi các tổ chức nhân quyền kêu gọi chính quyền tiểu bang hãy bồi thường toàn diện cho người Mỹ da đen.

Câu chuyện phổ biến về chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ là những người Da đen bị bắt làm nô lệ, họ bị buộc phải làm việc trên những cánh đồng bông và đồn điền đường trải dài ở miền Nam – và chỉ có miền Nam mới xây dựng nền kinh tế của mình trên cơ sở thể chế áp đặt công việc bắt buộc lên những người da đen.

Nhưng những câu chuyện này để lại trải nghiệm của hàng ngàn người Mỹ gốc Phi bị xem như nô lệ, bao gồm cả những người bị vận chuyển về phía tây đến California vào giữa thế kỷ 19. Ủy ban điều tra Bồi thường California, được thành lập bởi Thống đốc Gavin Newsom sau vụ giết người năm 2020 của George Floyd, đang khơi dậy lịch sử này và đồng thời kêu gọi phục hồi công lý cho người Da Đen.

Tượng nô lệ da đen trong viện bảo tàng lịch sử

Một Ủy ban điều tra gồm chín người được chỉ định chịu trách nhiệm nghiên cứu chương trình bồi thường sẽ như thế nào đối với tiểu bang – đã khởi động nỗ lực của mình vào năm 2021 và vào tháng 6 năm 2022 đã phát hành một báo cáo tạm thời toàn diện xem xét lịch sử của tiểu bang California về chế độ nô lệ cũng như sự áp bức của người dân da đen tại tiểu bang California kể từ khi nhà nước được thành lập vào năm 1850.

Mặc dù Tu chính án thứ 13 đã trao quyền cho Quốc hội xóa bỏ “tất cả các biến cố nô lệ ở Hoa Kỳ”, nhưng tiểu bang California vẫn gây ra những tác hại lặp đi lặp lại rất nhiều lần ngay cả sau khi Tu chính án thứ 13 ra đời.

Báo cáo này là báo cáo kỹ lưỡng nhất do chính phủ ban hành về vấn đề chủng tộc kể từ Ủy ban Kerner năm 1968, nơi phát hiện ra rằng chính sự phân biệt chủng tộc đã thúc đẩy các cuộc bạo loạn vào cuối những năm 1960.

Ngoài những tác hại ban đầu của việc nô dịch và khủng bố chủng tộc, chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ tiểu bang California đã cùng tham gia vào việc tước quyền chính trị đối với người Da đen, thiết lập sự phân biệt nhà ở và giáo dục riêng biệt và bất bình đẳng, và sự phân biệt chủng tộc đã ảnh hưởng đến sự phát triển của cơ sở hạ tầng của tiểu bang, tạo ra môi trường bất công.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng chính phủ liên bang và tiểu bang đã gây khó khăn hơn cho các gia đình người Da đen, cản trở người Mỹ da đen có được cơ hội việc làm; và khiến người Mỹ da đen khó xây dựng sự giàu có hơn.

Khoảng cách giàu nghèo giữa các chủng tộc của tiểu bang California theo một nghiên cứu năm 2016 cho thấy giá trị trung bình tài sản cố định của các hộ gia đình Angeleno da trắng là 355.000 đô la trong khi của các hộ gia đình Angeleno da đen là 4.000 đô la. Một nghiên cứu tương tự cho thấy giá trị trung bình của tài sản lưu động đối với các hộ gia đình Da đen là 200 đô la so với 110.000 đô la đối với các hộ gia đình người da trắng.

Báo cáo của Ủy ban điều tra Bồi thường chứng minh yêu cầu bồi thường ở cấp tiểu bang và liên bang. Nhưng vấn đề là, rồi các khoản bồi thường sẽ như thế nào? Và liệu ngân quỹ của tiểu bang California có đủ khả năng chi trả hay không?

Các nhà lập pháp trước đây của tiểu bang California đã chấp nhận chế độ nô lệ với ước tính có tới 1.500 người Da đen bị áp đặt nô lệ sống ở California vào năm 1852. Mặc dù tiểu bang California gia nhập Liên minh với tư cách là một tiểu bang tự do vào năm 1850, điều này có nghĩa là, dù đã gia nhập Liên minh miền Nam, nhưng tiểu bang California vẫn tiếp tục áp đặt và đày đọa những người Da Đen trong tiểu bang nhiều năm sau đó.

Những người nô lệ chủ yếu là thanh niên và thiếu niên bị bán như những món hàng để họ làm việc trong các mỏ vàng giữa cơn sốt vàng của tiểu bang.

Tiểu bang California đã thông qua một đạo luật về nô lệ chạy trốn vào năm 1852, khiến California trở thành một tiểu bang có nhiều nô lệ hơn hầu hết các tiểu bang tự do khác.

Luật của tiểu bang California là yêu cầu các quan chức nhà nước các tiểu bang khác giúp đỡ bắt những người nô lệ chạy trốn đến các tiểu bang tự do, trừng phạt những người cố gắng giúp đỡ những người tìm tự do và hạn chế khả năng tự vệ của người nô lệ trước tòa. Từ năm 1852 đến năm 1855, bất kỳ ai bị buộc tội là nô lệ bỏ trốn đều có thể bị đưa trở lại làm nô lệ ở miền Nam, ngay cả khi họ đã sống ở tiểu bang California tự do từ năm 1850.

Và mặc dù chính phủ liên bang trong thời kỳ Tái thiết đã bãi bỏ chế độ nô lệ, bảo đảm sự bảo vệ bình đẳng về luật pháp và quyền bầu cử, nhưng riêng tiểu bang California đã cố tình trỉ hoãn và chậm chạp trong việc ký kết những cải cách đó. Họ đã không phê chuẩn Tu chính án thứ mười bốn cho đến năm 1959 và Tu chính án thứ mười lăm cho đến năm 1962.

Ngày nay tiểu bang California là tiểu bang có nhiều học sinh da đen dứng thứ sáu trên cả nước.

California có đủ khả năng thanh toán hóa đơn không?

Để giải quyết tình trạng giáo dục không bình đẳng, Ủy ban điều tra muốn nhà nước hỗ trợ học sinh da đen bằng các khoản trợ cấp giáo dục.

Ủy ban điều tra vẫn chưa đề xuất thanh toán bằng tiền mặt cho người dân California Da đen, dù ý kiến này được xem là có ý nghĩa nhất đối với người dân đặc biệt với thặng dư ngân sách nhà nước của tiểu bang California ước tính 97,5 tỷ đô la. California có ngân sách để cung cấp các khoản bồi thường dưới hình thức thanh toán bằng tiền mặt.

Ở cấp độ liên bang, các nhà kinh tế đã ước tính rằng việc bồi thường có thể khiến chính phủ liên bang tiêu tốn khoảng 10 ngàn tỷ USD đến 12 ngàn tỷ USD , hoặc khoảng 800.000 USD cho mỗi hộ gia đình người Mỹ gốc Phi đủ điều kiện.

Tính đến năm 2020, 39,5 triệu người cư trú ở California, với 2,8 triệu người Da Đen, tương đương khoảng 6% dân số của tiểu bang. Ủy ban điều tra đã cho rằng chỉ những người California da đen có thể chứng minh dòng dõi trực tiếp của họ với tổ tiên bị nô lệ mới đủ điều kiện để được bồi thường thông qua ngân sách của tiểu bang.

Nếu sự việc này trở thành hiện thực, là một tin vui cho tất cả người Mỹ gốc Phi có tổ tiên đã bị sử dụng, buôn bán như nô lệ trong quá khứ, đây cũng được xem là một lời xin lỗi chính thức đến từ chính quyền tiểu bang California, dù muộn vẫn hơn không.

Việt Linh 07/05/2022

BÀI VIẾT LIÊN QUAN
- Advertisment -

MỚI CẬP NHẬT

spot_img