(AFP) – Bộ Tư pháp Hoa Kỳ sẽ mở cuộc điều tra Ty Cảnh sát Minneapolis, tiểu bang Minnesota, tỏ ý định của chính phủ ông Joe Biden sử dụng thẩm quyền liên bang để dẹp tình trạng cảnh sát lạm dụng có hệ thống.
Một ngày sau khi cựu cảnh sát Derek Chauvin bị phán quyết phạm tội sát nhân người Mỹ gốc Phi George Floyd, Tổng trưởng Tư pháp Merrick Garland vào thứ Tư thông báo, mục tiêu cuộc điều tra nhằm “xác định liệu Ty Cảnh sát Minneapolis có thường xuyên tham gia hoặc thực hành công tác cảnh sát vi hiến, bất hợp pháp hay không.”
Theo lãnh đạo Bộ Tư pháp, cuộc điều tra sẽ xem xét liệu cảnh sát có sử dụng vũ lực quá mức một cách có hệ thống hay không, kể cả trong các cuộc biểu tình hợp pháp. Cuộc điều tra cũng thẩm tra xem lực lượng thực thi công lực của thành phố có thường xuyên phân biệt đối xử, và đối xử bất hợp pháp những người có hành vi sức khoẻ tâm thần hay không.
Thông báo cho thấy sự khác biệt của Tổng thống Joe Biden so với chính quyền tiền nhiệm, khi cựu Tổng thống Donald Trump từ chối gây áp lực các ty cảnh sát mặc dù chứng cớ tràn lan về kỳ thị và thực hành lạm dụng ở một số thành phố.
Ông Garland cho rằng, quay trở lại thực hiện những cuộc điều tra như vậy nhằm buộc các ty cảnh sát chấp nhận cải tổ theo những thoả thuận ràng buộc pháp lý rất quan trọng để khôi phục niềm tin vào cảnh sát. “Xây dựng sự tin cậy giữa cộng đồng và lực lượng thực thi công lực sẽ mất thời gian và nỗ lực của tất cả các chúng ta. Nhưng chúng ta cần phải thực hiện nhiệm vụ này với quyết tâm và tính khẩn cấp vì biết rằng, thay đổi không thể chờ đợi,” Tổng trưởng Tư pháp nói.
Cuộc điều tra là sự quay trở lại chính sách của chính phủ Barack Obama trong giai đoạn 2009-2017 khi Biden làm Phó Tổng thống, trong đó Bộ Tư pháp chủ động can thiệp vào các ty cảnh sát địa phương có tình trạng lạm dụng.
15 ty cảnh sát địa phương buộc phải thoả thuận đồng tình pháp lý, trong đó có Ty Cảnh sát New Orleans, Baltimore, và Ferguson, tiểu bang Missouri, nơi vụ cảnh sát bắn chết người đàn ông Mỹ gốc Phi vào năm 2014 đã dẫn đến những cuộc bạo loạn diễn ra hàng đêm.
Các cuộc điều tra tìm hiểu xem cảnh sát đã sử dụng những chiến thuật thường xuyên vi phạm quyền hiến pháp của con người hay không. Nếu phát giác ra hành vi lạm dụng thường xuyên, ty cảnh sát có thể theo đuổi thỏa thuận dàn xếp hoặc thỏa thuận đồng tình cải tổ lực lượng với chính quyền địa phương, không thì sẽ bị thách thức pháp lý.
Giới chuyên viên cho rằng, các thoả thuận có dính tới giám sát thực thi từ Bộ Tư pháp thông thường có kết quả đáng khích lệ trong việc cải thiện thực hành cảnh sát.
Sau khi nhậm chức vào năm 2017, ông Trump phản đối những cáo buộc cảnh sát lạm dụng và kỳ thị, thậm chí cựu Tổng thống còn cổ võ cảnh sát phải cứng rắn hơn khi đối đầu với những thách thức, trong đó có cả những cuộc biểu tình về cái chết của George Floyd vào năm ngoái. Tổng thống Tư pháp lúc đó là ông Jeff Sessions tuyên bố, “chính phủ liên bang không có trách nhiệm quản trị các cơ quan thực thi công lực địa phương.”
Tuy nhiên, Garland vào thứ Tư nói rõ, ông tin các thỏa thuận đồng tình pháp lý sẽ có kết quả, và được giới chức địa phương hậu thuẫn.
“Đa số nhân viên thực thi công lực của quốc gia làm công việc khó khăn của họ trong danh dự và pháp luật. Tôi rất tin rằng, các cảnh sát tốt không muốn làm việc trong những hệ thống cho phép thực hành xấu,” Tổng trưởng Tư pháp nói. “Cảnh sát tốt hoan nghênh trách nhiệm vì trách nhiệm là phần tối quan trọng trong việc xây dựng sự tin cậy giữa cộng đồng và an toàn công cộng đòi hỏi niềm tin công cộng.”
Hương Giang (Theo AFP)
