Các nhà chức trách Hoa Kỳ đã cố gắng ngăn chặn khả năng lây lan hoảng loạn sau sự sụp đổ của ngân hàng khu vực có trụ sở tại hành lang công nghệ Thung lũng Silicon của California vào thứ Sáu sau khi khách hàng của họ bắt đầu rút tiền.
Tổng thống Joe Biden có thể đang ở một vị trí chính trị khó khăn sau sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon (SVB) trong vụ phá sản ngân hàng lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Hoa Kỳ hiện đã chứng kiến sự sụp đổ ngân hàng lớn thứ hai và thứ ba trong những ngày gần đây khi SVB phá sản và khách hàng tại một Ngân hàng khác đã rút hơn 10 tỷ đô la tiền gửi, dẫn đến việc chính phủ phải ra tay tiếp quản.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Chính quyền Biden đã can thiệp và tổng thống bảo đảm với người Mỹ rằng hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ vẫn “an toàn” và “người nộp thuế sẽ không phải chịu tổn thất nào” trong tuyên bố đưa ra hôm thứ Hai.
Tuy nhiên, Tổng thống Biden lại không có quyền hạn, không thể kiểm soát các quyết định của Cục Dự trữ Liên bang, vì đây là một tổ chức độc lập và dường như ông Jerome Powell đang mang quyết tâm tiếp tục cuộc chiến chống lạm phát theo cách của riêng ông thông qua việc tăng lãi suất vô tội vạ và liên tục.
Quyết định tăng lãi suất của Fed vào năm ngoái là một yếu tố chính góp phần vào thất bại của SVB vì ngân hàng đã đầu tư hàng tỷ đô la vào trái phiếu Mỹ dài hạn như chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp. Khi lãi suất tăng, giá trị trái phiếu của ngân hàng sụt giảm—làm cho danh mục đầu tư trái phiếu của SVB mất giá trị đáng kể.
Theo các nhà khoa học chính trị, họ cho rằng những lo ngại liên tục về lĩnh vực ngân hàng, lạm phát và nền kinh tế nói chung có thể sẽ khiến Tổng thống Biden đau đầu và gặp nhiều khó khăn về kinh tế và chính trị và chắc chắn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến triển vọng đưa ra tuyên bố tái tranh cử, có thể nói đây là thời điểm khá tệ đối với Tổng thống Biden nói riêng.
Sự thất bại của SVB gợi nhớ đến cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và đại diện cho những vấn đề chính trị tương tự đối với chính quyền, nhưng cũng có những khác biệt quan trọng giữa cuộc khủng hoảng đó và các vấn đề xung quanh SVB ngày nay.
Robert Singh, giáo sư chính trị tại Birkbeck, Đại học London, Vương quốc Anh, nói rằng: “Sự sụp đổ của SVB đặt ông Biden vào một tình thế khó khăn về mặt chính trị. Mặc dù đây không phải là năm 2008—trọng tâm ở đây là các ngân hàng vừa và nhỏ hơn là các ngân hàng ‘quá lớn để sụp đổ’—nhưng những nguy cơ chính trị và kinh tế thì không khác nhau. Sự can thiệp của liên bang để ngăn chặn sự lây lan đã có hiệu quả cho đến nay, và giá cổ phiếu giảm không có nghĩa là các ngân hàng thiếu dự trữ đủ,”.
“Vấn đề ở đây là sự bất hợp lý – nếu những người tiết kiệm lo sợ, dù đúng hay sai, rằng tiền gửi của họ có thể gặp rủi ro, điều đó có thể lan rộng nhanh chóng và gây bất ổn cho toàn bộ lĩnh vực ngân hàng tại nước Mỹ.”
“Và dĩ nhiên, Tổng thống Biden phải đối mặt với vấn đề can thiệp để ‘cứu trợ’ cho các ngân hàng vốn là một trong những tổ chức công không được ưa chuộng nhất ở Hoa Kỳ.”
“Như chúng ta đã thấy cách đây 15 năm, hầu hết người Mỹ sẽ không hài lòng bất kể là với một chính quyền – Dân chủ hay Cộng hòa ngay cả khi những lý do cơ bản cho sự can thiệp là hoàn toàn hợp lý.”
Tuy nhiên, vấn đề là nằm ở Cục Dự trữ Liên bang, nếu ông Jerome Powell chọn “tạm hoãn tăng lãi suất cần thiết để dập tắt lạm phát đang gia tăng”, thì người Mỹ sẽ lại càng không có thiện cảm với một chính phủ Washington đang ra sức cứu giúp một ngân hàng trong khi lạm phát không giảm.
Tổng thống Biden đang phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn mà không có lựa chọn nào tốt cả.
Tổng thống Biden cho biết ông có ý định tái tranh cử vào Nhà Trắng vào năm 2024, mặc dù ông vẫn chưa đưa ra thông báo chính thức về vấn đề này. Những lo ngại về sức khỏe của các ngân hàng Hoa Kỳ và nền kinh tế chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc đua tổng thống tiếp theo.
Thomas Gift, giám đốc sáng lập Trung tâm Chính trị Hoa Kỳ của Đại học College London, nói rằng: “Cũng như rất nhiều nhiệm kỳ tổng thống khác, nền kinh tế có thể là yếu tố quyết định khả năng tái đắc cử của Biden. Và vụ SVB sụp đổ lại đến vào một thời điểm không thích hợp lắm với ông Biden, khi ông được cho là chuẩn bị đưa ra tuyên bố tái tranh cử trong tháng 4”.
Tỷ lệ lạm phát hàng năm trong tháng 2 là 6% , theo số liệu được Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) công bố hôm thứ Ba. Con số này giảm so với mức lãi suất hàng năm 6,4% hồi tháng 1 nhưng vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed.
Nói tóm lại, Tổng thống Biden có thể không chịu trách nhiệm về bất kỳ tác động nối tiếp nào từ sự sụp đổ của SVB và các quyết định của Fed về việc tăng lãi suất nằm ngoài tầm kiểm soát của ông ấy — nhưng cách chúng sụp đổ sẽ ảnh hưởng nặng nề đến năm 2024, chắc chắn như vậy.
Việc để SVB và các ngân hàng vừa và nhỏ khác phụ thuộc vào sự thay đổi thất thường của thị trường có thể làm hài lòng những người theo chủ nghĩa tự do, nhưng cũng có thể gây ra một cuộc tháo chạy trên hệ thống ngân hàng có thể tàn phá hàng ngàn doanh nghiệp nhỏ.
Nếu các ngân hàng nhỏ hơn được phép phá sản, điều đó có thể gây ra tác động rất xấu đối với các ngân hàng lớn hơn của họ. Vì vậy, hành động can thiệp của Biden với ngành ngân hàng sẽ càng khó khăn hơn nếu ông vẫn giữ cuộc chiến kéo dài với Quốc hội về trần nợ quốc gia, điều này cho thấy đảng Cộng hòa tại Hạ viện có thêm lợi thế và FED với Jerome Powell, người của Trump đưa lên để nắm giữa Cục Dự trữ Liên bang với những quyết định độc lập gây khó cho nền kinh tế đất nước, có lẽ giờ đây ông Biden mới nhận ra còn giữ lại Jerome Powell đến sau 2 năm là hoàn toàn không có lợi, vì khủng hoảng xảy ra, phần hại nằm hết về phía Tổng thống Biden cũng là lợi thế cho Trump.
Đây không phải là năm 2008, hệ thống này vẫn có những điểm yếu và càng yếu hơn kể từ khi Trump ký đạo luật Dodd-Frank khiến chính phủ liên bang có ít quyền kiểm soát hơn đối với hệ thống do tư nhân vận hành.
Vào năm 2018, Tổng thống Donald Trump khi đó đã ký một đạo luật nới lỏng các yêu cầu pháp lý đối với các ngân hàng khu vực có tài sản dưới 250 tỷ USD, miễn cho họ khỏi các bài kiểm tra căng thẳng.
Đó là một sự thay đổi đối với Đạo luật Bảo vệ Người tiêu dùng và Cải cách được đặt tên là Dodd-Frank năm 2010, yêu cầu các ngân hàng có tài sản trên 50 tỷ đô la phải nộp bài kiểm tra căng thẳng.
Lời kết:
Sự sụp đổ của SVB có thể mang lại cho các đối thủ của Biden thứ gì đó để kiếm lợi trong thời gian ngắn hạn, nhưng cũng có thể cứu các ngân hàng, nhà đầu tư — nếu dự luật mới được đề xuất của Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren và Dân biểu Katie Porter được đặt tên Dự luật Warren-Porter được thông qua để hủy bỏ những thay đổi sai trái của tên Tổng thống phá hoại thứ 45 áp đặt lên đạo luật Dodd-Frank năm 2010, khiến những kẻ cơ hội co thêm nhiều cách đục khoét để dễ dàng phá hoại nền kinh tế quốc gia.
Có thể xem đây là cuộc chiến có Trump tham dự phía sau hậu trường, với một Jerome Powell đứng ở cánh phải, và một Hạ viện Cộng hòa đứng ở cánh trái kẹp vào, vậy thì làm sao ông Biden cục cựa được?
Việt Linh 15.03.2023