Scandal tài liệu mật: Cả hai đều sai nhưng khác nhau thế nào?

Tiết lộ hôm thứ Hai về tài liệu mật được tìm thấy vào mùa thu năm ngoái đã gây ra một cơn bão chính trị ngay lập tức vào thời điểm Trump đang gặp nguy hiểm pháp lý ngày càng tăng. Điều này sẽ thực sự làm khó chính quyền Biden và Bộ tư Pháp, họ phải điều tra và giải quyết vấn đề này không được thiên vị, theo quan điểm của tôi.

Mời xem video bài bình luận qua Youtube

Các luật sư của ông Biden đã tìm thấy các tài liệu trong một chiếc tủ có khóa tại văn phòng riêng ở Washington nơi ông từng là giáo sư thỉnh giảng của Đại học Pennsylvania. Văn phòng Luật sư Tòa Bạch Ốc đã thông báo cho Cơ quan Lưu trữ Quốc gia và các quan chức tại cơ quan này đến để kiểm soát các tài liệu vào buổi sáng sau khi chúng được tìm thấy.

Phía ông Biden thì nói rằng ông không biết các tài liệu này ở trong văn phòng cho đến khi các luật sư riêng của ông báo cáo sự tồn tại của chúng và ông vẫn không biết nội dung của những tài liệu đó, một nguồn tin quen thuộc với vấn đề nói với CNN. Những người nắm giữ văn phòng liên bang được pháp luật yêu cầu từ bỏ các tài liệu chính thức và tài liệu được phân loại khi nhiệm vụ chính phủ của họ kết thúc.

Trong khi đa số mới của Hạ viện GOP đang gấp rút phá hoại các cuộc điều tra chống lại giáo chủ của mình và mở ra một làn sóng tấn công mới để điều tra ngược lại tổng thống hiện tại.

Khi Đảng Cộng hòa nắm bắt được những tiết lộ rằng một số tài liệu mật từ thời ông Joe Biden làm phó tổng thống đã được tìm thấy trong văn phòng riêng trước đây của ông để tạo vỏ bọc che chắn cho việc tích trữ hồ sơ bí mật của cựu Tổng thống Donald Trump tại nơi ở riêng Mar-a-Lago.

Để phân tích vấn đề này rõ ràng và chi tiết hơn, tôi xin đưa ra nhận định hết sức trung thực, và chỉ dựa vào sự thật với những tình tiết lợi và hại với cả hai phía Tổng thống Biden và Donald Trump.

Dĩ nhiên, hai trường hợp liên quan đến tài liệu mật này hoàn toàn không giống nhau.

Những điểm khác nhau mà chúng ta cần lưu ý rằng:

• Về số lượng tài liệu mật: Để so sánh, trường hợp của Trump có quy mô lớn hơn với 15 chiếc hộp chứa 184 tài liệu mật, trong đó có 25 tài liệu được đánh dấu là “tuyệt mật”. – được thu giữ từ khu nghỉ dưỡng của Trump tại Mar-a-Lago sau cuộc lục soát được tòa án chấp thuận bởi các đặc vụ FBI sau khi Trump đã không hợp tác trả lại hồ sơ, tài liệu mật đầy đủ cho Cơ quan Lưu trữ Quốc Gia nên có thể bị quy tội cản trở công lý khi bị truy tố. Còn trường hợp của Tổng thống Biden với 10 tài liệu thì ông đang hợp tác với Cơ quan Lưu trữ Quốc gia và Bộ Tư pháp theo đúng trình tự luật pháp và ông không thể bị quy tội về khả năng cản trở công lý.
• Về quyền sở hữu: Không giống như trường hợp của Trump, ông Biden đã không cố gắng khẳng định quyền sở hữu các tài liệu mật, ông cũng không cản trở việc bàn giao chúng.
• Về mức độ quan trọng của các tài liệu mật: Bộ trưởng tư pháp Merrick Garland đã yêu cầu luật sư Hoa Kỳ ở Chicago xem xét tài liệu, một số trong đó có đánh dấu “thông tin được phân chia thành từng phần nhạy cảm” – cho thấy rằng nó đến từ các nguồn tình báo.

Như vậy, sẽ có những câu hỏi mà Tổng thống Biden phải đối mặt, chắc chắn như vậy.

Sự công bằng và tôn trọng luật pháp quy định rằng Tổng thống Biden nên trả lời nhiều câu hỏi tương tự mà Trump đã từng phải đối mặt, liên quan đến việc liệu ông có quyền đối với các hồ sơ, tài liệu mật đó hay không, tại sao chúng không được chuyển giao cho Cơ quan Lưu trữ Quốc Gia sau khi hết nhiệm kỳ Phó Tổng thống, liệu chúng có được lưu trữ an toàn hay không và ai là những người đã đọc qua nó trong văn phòng của ông.

Các nhà phê bình cũng sẽ thắc mắc tại sao ông Biden không ngay lập tức tiết lộ việc phát hiện ra ít hơn một chục tài liệu cho công chúng biết vào mùa thu năm ngoái, do sự nhạy cảm rất lớn của cuộc điều tra của Bộ Tư pháp đối với Trump về một vấn đề tương tự.

Và tổng thống chắc chắn sẽ phải đối mặt với cáo buộc đạo đức giả khi đưa ra những lời chỉ trích gay gắt rằng Trump đã không thực hiện các bước thích hợp để bảo mật các tài liệu mật tại Mar-a-Lago.

Tuy nhiên, ngay cả khi giới chức điều tra có câu trả lời thỏa đáng cho những vấn đề này, thì bất kỳ sự khác biệt nào về mức độ nghiêm trọng của các tài liệu của ông Biden và Trump sẽ bị xóa sạch trong dòng chảy chính trị đang bị khuấy động và việc các phương tiện truyền thông bảo thủ có khả năng đưa ra những điểm sai lầm tương đương giữa hai trường hợp.

Scandale này đã đem đến cơ hội ngay lập tức cho Trump khi ông ta đang tìm cách trốn tránh trách nhiệm đối với nhiều nguy cơ bị truy tố bởi các hành vi sai trái của ông ta và luôn tuyên bố rằng ông ta là nạn nhân của cuộc đàn áp nhằm cản trở chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông ta.

Donald Trump đang nhận được một trái banh chuyền vào chân, ông ta là bậc thầy trong việc biến một sự kiện thành toàn bộ câu chuyện tranh cử – như ông ta đã từng làm với vụ email của cựu ứng cử viên đảng Dân chủ Hillary Clinton vào năm 2016.

Với tiết lộ mới này sẽ cung cấp tài liệu cho đa số Hạ viện Cộng hòa mới khi họ bắt đầu mở ra một cuộc tấn công điều tra đa diện chống lại Tòa bạch Ốc.

Mặc dù cho đến nay, chúng ta đều thấy rõ là có sự khác biệt rõ ràng về mức độ nghiêm trọng giữa hai vụ giải quyết sai với tài liệu mật của chính phủ, điều này chắc chắn sẽ gây áp lực chính trị đối với cuộc điều tra của Cố vấn đặc biệt Jack Smith về việc Trump lưu giữ tài liệu mật.

Ông Jack Smith hiện cũng đang tiếp cận sâu hơn với những người thân cận của cựu tổng thống bằng cách triệu tập cựu luật sư của Trump, ông Rudy Giuliani như một phần của cuộc điều tra của đại bồi thẩm đoàn liên bang xem xét việc gây quỹ của Trump, cùng các vấn đề khác liên quan đến cuộc bầu cử năm 2020 nhưng chắc chắn là ông Jack Smith sẽ không thể tiếp tục cuộc điều tra về vụ hồ sơ, tài liệu mật ở Mar-a-Lago.

Hiện Bộ Tư pháp đã giao nhiệm vụ cho ông John R. Lausch Jr. – Biện lý Hoa Kỳ tại Chicago là người được cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm để thẩm tra vấn đề hồ sơ mật được tìm thấy tại văn phòng làm việc của ông Biden.

Thế tiến thoái lưỡng nan của Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland

Việc tiết lộ tài liệu của ông Biden cũng sẽ làm sâu sắc thêm cơn đau đầu chính trị vốn đã căng thẳng mà ông Merrick Garland phải đối mặt khi ông cân nhắc quyết định cuối cùng về việc có buộc tội Trump hay không, người có tư cách là một cựu tổng thống và là một ứng cử viên năm 2024, vì quyết định này sẽ mang ý nghĩa chính trị to lớn.

Ông Merrick Garland đã từng khẳng định rằng các cuộc điều tra sẽ đi đến nơi mà bằng chứng và luật pháp yêu cầu khi ông tìm cách nhấn mạnh tính độc lập của Bộ Tư pháp – đây là điều mà công chúng Mỹ luôn nghi ngờ khi Trump làm tổng thống.

Nhưng bây giờ, ngay cả khi vấn đề tài liệu của phó tổng thống Biden được giải quyết công khai, rõ ràng trước công chúng Mỹ thì một quyết định buộc tội Trump về vụ tài liệu mật nhưng không thực hiện hành động trừng phạt tương tự đối với ông Biden sẽ kích động sự náo động chính trị giữa những người bảo thủ, những người chắc chắn sẽ cáo buộc thể chế Tư pháp hoạt động với một tiêu chuẩn kép.

Nhóm pháp lý của cựu tổng thống Donald Trump đã đưa ra phản ứng ôn hòa đối với báo cáo của ông Biden nhằm tìm cách mở rộng các sơ hở có thể bảo vệ thân chủ của họ. Một luật sư nói rằng câu chuyện của Biden “chỉ ra một vấn đề lớn hơn trong việc cố gắng theo dõi thông tin mật trong văn phòng của Tổng thống và Phó Tổng thống. Có những vấn đề về quản lý hồ sơ, tài liệu mật của chính phủ sau khi một người chấm dứt nhiệm kỳ cần phải có người kiểm tra, bàn giao đầy đủ cho Cơ quan Lưu trữ Quốc Gia”.

Nhóm Luật sư của Trump đã lên tiếng cảnh báo rằng, nếu Trump bị buộc tội với mức độ nào thì ông Biden, với sai phạm tương tự cũng phải bị buộc tội giống như vậy, không thể khác được.

Trên thực tế, Donald Trump đang bị cố vấn đặc biệt Jack Smith điều tra để xem liệu ông ta có vi phạm Đạo luật gián điệp hay không bằng cách giữ tài liệu mật không phép, cố gắng sở hữu tài liệu mật làm của riêng và khả năng cản trở công lý. Nhưng vụ scandal tài liệu mật của ông Biden sẽ làm gia tăng cuộc đối đầu vốn đã nổi lên giữa phe đa số mới của Đảng Cộng hòa ở Tòa bạch Ốc và chính quyền Biden, đồng thời đưa Bộ tư Pháp với ông Merrick Garland vào thế kẹt giữa hai lằn đạn, đòi hỏi Bộ Tư pháp phải giải quyết vấn đề khá nhạy cảm này một cách rõ ràng, công minh, không thiên vị.

Đa số mới của Đảng Cộng hòa trong Hạ viện đã sẵn sàng tung ra một lực lượng điều tra rộng lớn được thiết kế để làm mất uy tín và đánh lạc hướng khỏi những cáo buộc vi phạm của Trump và gây tổn hại cho cuộc đua tái tranh cử non trẻ của ông Biden.

Đén đây, chính quý vị thính giả cũng nhìn ra, đây là chiến thuật đáp trả và báo thù của Trump và các đồng minh từ Mar-a-Lago và nhóm đa số trong Quốc Hội chỉ là những kẻ thừa hành phận sự, ai cũng phải nhìn ra mức độ trung thành và thần phục Trump mà một Hạ viện GOP bảo thủ sâu sắc vẫn phục tùng cựu tổng thống.

Chẳng hạn, một gói quy tắc mới của Hạ viện Cộng Hòa vừa được thông qua vào thứ Hai sẽ thiết lập các cuộc điều tra về cáo buộc thiên vị chính trị trong các cơ quan như FBI và Bộ Tư pháp.

Hành động này đã khiến GOP quay lưng lại với FBI, là cơ quan từng được coi là một trong những cơ quan bảo thủ nhất trong chính phủ Hoa Kỳ sau những tuyên bố lặp đi lặp lại của Trump rằng ông ta đã bị các cuộc điều tra nhắm mục tiêu bất hợp pháp.

Kiểm tra và giám sát nghiêm ngặt là không thể tránh khỏi và là một phần của nhiệm vụ hiến pháp của Quốc hội và trách nhiệm bảo đảm trách nhiệm giải trình với tiền của người đóng thuế. Và trong hai năm đầu tiên của chính quyền Biden, có nhiều câu hỏi cần được điều tra thêm và công chúng cần được hiểu rõ hơn.

Và ba vấn đề nổi trội mà Hạ viện Cộng Hòa muốn tiến hành trước mắt là việc rút quân trong sự hỗn loạn khỏi Afghanistan vào năm 2021, cách chi tiêu quỹ cứu trợ Covid-19 hoặc cuộc khủng hoảng về số lượng người di cư qua biên giới phía Nam.

Nhưng có những câu hỏi đặt ra khi nào thì sự giám sát thực sự dừng lại bởi các cuộc săn phù thủy có động cơ chính trị đảng phái?

Lời kết:

Nhận định một cách công bằng, không thiên vị, không dựa trên quan điểm chính kiến, thì tôi phải nói rằng trong cả hai trường hợp liên quan đến tài liệu mật và hai người đàn ông, một người là cựu Tổng thống và một người là Tổng thống đương nhiệm, thì cả hai người đàn ông dường như đã không tuân theo Đạo luật Hồ sơ Tổng thống một cách nghiêm túc, trong đó yêu cầu các tổng thống và phó tổng thống phải chuyển các tài liệu cho Cơ quan Lưu trữ Quốc gia để lưu trữ an toàn khi mãn nhiệm kỳ.

Luật sư của ông Biden, Richard Sauber, đã phát hiện ra các tài liệu vào ngày 2 tháng 11 năm 2022, sáu ngày trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, câu hỏi là tại sao ông ấy không nói ra ngay lúc đó mà đợi đến bây giờ.

Mặc dù Tòa Bạch Ốc không thông báo cho công chúng về việc phát hiện tài liệu mật cho đến khi nó được CBS News đưa tin vào thứ Hai, ngày 9 tháng 1, nhưng các luật sư của tổng thống đã nhanh chóng thông báo cho Cơ quan Lưu trữ Quốc gia về tình hình trước đó, cách thông báo trước và sau này cũng làm dấy lên những nghi ngờ được cố tình che giấu vào thời điểm nhạy cảm khi cuộc bầu cử giữa kỳ chuẩn bị bắt đầu, đây là điều mà đảng Cộng Hòa quyết tâm làm rõ.

Chắc chắn vụ bê bối tài liệu mật của ông Biden sẽ ảnh hưởng đến hầu hết các cuộc điều tra của Bộ Tư Pháp với mức độ liêm chính, chí công vô tư sẽ bị nghi ngờ và hủy hoại khá nhiều công sức của các cuộc điều tra.

Thật đáng tiếc!

Việt Linh 11.01.2023