Nhóm “Taliban 20” và cú tống tiền chính trị lịch sử!

Không chỉ là người Mỹ sống trên đất Mỹ mà hầu như cả thế giới đều nhìn ra hai mặt chính trị bất đối xứng, ​​hai mặt rất khác nhau của quốc gia dân chủ đầu đàn của thế giới là Hoa Kỳ nói chung và nền chính trị Hoa Kỳ nói riêng, vì qua sự thất bại của dân biểu Kevin McCarthy đã cho thấy con quay chính trị Mỹ đang quay theo chiều hướng nào trong tương lai.

Một màn hình lớn được chia đôi với hai hình thái hoàn toàn khác nhau, hai màn hình bất đối xứng này đã tự nó nói lên thật nhiều điều về thời điểm này trong chính trị Hoa Kỳ.

Mời xem video bài bình luận qua Youtube

Một bên màn hình, từ Tòa Bạch Ốc, là buổi lễ vinh danh những anh hùng đã chống lại âm mưu đảo chính của cựu Tổng thống Donald Trump hai năm trước đây – trong quá trình kiểm phiếu và cuối cùng là cuộc tấn công vào Đồi Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021.

Trong số những người nhận Huân chương Công dân của Tổng thống Biden trao tặng có Michael Fanone, Eugene Goodman và Caroline Edwards, ba cựu sĩ quan đã bảo vệ tòa nhà Điện Capitol khỏi những phần tử nổi dậy ủng hộ Trump. Cũng tại buổi lễ còn có Ruby Freeman và Shaye Moss, hai mẹ con là những nhân viên bầu cử đến từ Atlanta mà Trump đã chỉ ra trong bài phát biểu của mình – và họ đã phải đối mặt với những lời đe dọa tính mạng sau đó.  

Tổng thống Joe Biden đã phát biểu rằng: “Lịch sử sẽ ghi nhớ tên của các bạn. Những gì các bạn đã làm thực sự đã cứu lấy đất nước này. Chúng tôi ghi nhận công sức và sự hy sinh của các bạn vì đất nước.” trước những người nhận Huân chương cùng với gia đình của ba sĩ quan đã hy sinh sau cuộc nổi dậy và đang được truy tặng huân chương.

Đó là những gì xảy ra ở phân nửa màn hình bên trái, còn phân nửa màn hình bên phải còn lại cho chúng ta thấy cảnh bên kia của Đại lộ Pennsylvania, trên Đồi Capitol, nơi Hạ viện đang ở giữa cuộc bỏ phiếu thứ 15 cho cuộc chạy đua giành lấy cây búa và chiếc ghế của người Chủ tịch hạ viện đời thứ 118, Kevin McCarthy và các thành viên cực hữu trong nhóm “Taliban 20” vẫn đang đấu trí với nhau, không phải là đòi hỏi và nhượng bộ, mà là một sự đầu hàng vô điều kiện của McCarthy trước những thành viên MAGA cực hữu trong nhóm “Taliban 20”, họ đã thực sự thành công ngoài mong đợi khi McCarthy đã đáp ứng hầu hết tất cả những đòi hỏi của nhóm này.

Trong những thời điểm bình thường, đây không phải là một nhiệm vụ quá khó khăn của Quốc Hội, đó là lý do tại sao đã hơn 100 năm qua kể từ khi phiếu bầu của một Chủ tịch Hạ viện phải trải qua nhiều lần bỏ phiếu. Nhưng đây không phải là thời điểm bình thường, nhưng chủ đích của nhóm “Taliban 20” là câu giờ, kéo dài thời gian đến 15 vòng bỏ phiếu trong nhiều ngày, và sau cùng họ đã thành công mỹ mãn, McCarthy đã đồng ý hầu hết tất cả những đòi hỏi kể cả quy tắc truất phế một Chủ tịch Hạ viện chỉ với một là phiếu của bất cứ dân biểu nào cảm thấy khó chịu, không vui vào một ngày xấu trời nào đó.

Việc Kevin McCarthy chắc chắn sẽ cầm được chiếc búa trong tay và ngồi vào ghế Chủ tịch hạ viện chỉ là sớm muộn sẽ xảy ra, nhưng trước đó thì dĩ nhiên McCarthy phải đáp ứng những đòi hỏi từ 20 thành viên MAGA đưa ra.

Có một điều đặc biệt nổi bật: một thỏa thuận cho phép quốc hội mở một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, bất cứ khi nào một thành viên có yêu cầu. Điều đó sẽ khiến McCarthy gặp khó khăn trong việc thách thức ngay cả một nhóm nhỏ đảng viên Đảng Cộng hòa, vốn sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng tiềm ẩn khi Hoa Kỳ đạt đến giới hạn vay nợ vào tháng 10 trong năm nay. Nếu Quốc hội không bỏ phiếu nâng “trần nợ quốc gia” – tức là cho phép vay nhiều hơn – thì Quốc hội sẽ vỡ nợ, có thể tạo ra một cuộc khủng hoảng tài chính không chỉ ở đây mà còn cả thế giới.

Hầu hết các quốc gia không yêu cầu phiếu bầu để tăng thẩm quyền vay nợ quốc gia và đặc biệt ở Hoa Kỳ, điều này cũng thường không gây tranh cãi lớn chỉ cho đến nhiệm kỳ tổng thống của ông Barack Obama, khi các đảng viên Đảng Cộng hòa bắt đầu sử dụng phiếu bầu trần nợ làm đòn bẩy để yêu cầu thay đổi chính sách – cụ thể là cắt giảm lớn đến các chương trình liên bang. Họ đã thành công một phần và giành được một số nhượng bộ chi tiêu. Nhưng một số đảng viên Cộng hòa còn muốn cắt giảm nhiều hơn nữa; Những đảng viên Cộng Hòa khi đó đã tin rằng Chủ tịch Hạ viện John Boehner khi đó đã cắt giảm các thỏa thuận quá nhanh và quá nhiều nhượng bộ.

Ngày nay, các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện bỏ phiếu chống lại McCarthy trong tuần này lo lắng rằng McCarthy có thể sẽ làm điều tương tự như John Boehner đã làm, đó là một lý do tại sao họ quyết tâm hạn chế quyền lực của McCarthy, và vì chiếc búa quyền lực quá hấp dẫn, McCarthy đã tự nguyện để những thành viên MAGA cực hữu có toàn quyền làm điều đó.

Chúng ta có thể thắc mắc tại sao nhóm đảng viên Cộng hòa cực đoan ngày nay lại có nhiều đòn bẩy hơn đối với các nhà lãnh đạo đảng so với nhóm đảng viên Cộng hòa cực đoan của thời đại John Boehner, mà xét cho cùng thời gian đâu có cách xa quá, chỉ khoảng 10 năm trở lại thôi, câu trả lời cũng khá đơn giản, khi những thành viên Cộng Hòa cực đoan ngày xưa họ vẫn còn mang tư tưởng bảo thủ một cách đúng đắn, vừa đủ trong sự tôn trọng và hiểu biết, còn những đảng viên Cộng Hòa cực đoan ngày nay bị ảnh hưởng bởi khá nhiều chủ trương cực đoan hơn, từ nhóm MAGA, phong trào cánh hữu cực đoan, thuyết âm mưu và chủ trương phủ nhận bầu cử, họ hoạt động khá mạnh dù chỉ có 20 thành viên trong tổng số 221 thành viên Cộng Hòa trong hạ viện, họ hung hăng, tàn nhẫn đến độ chính những thành viên bảo thủ trong đảng Cộng Hòa đã đặt cho nhóm Freedom Caucus này một biệt danh “Taliban 20”, ám chỉ một nhóm phiến quân taliban đang cai trị hà khắc đất nước Taliban với những cách thức đàn áp mạnh tay nữ giới, trẻ em gái, đẩy đất nước vào con đường tự cô lập và lạc hậu.

Nhưng một phần của lời giải thích sự khác nhau giữa hai nhóm đảng viên Cộng Hòa cực đoan chính là sự thay đổi trong cấu trúc từ sau cuộc đảo chính hụt của Trump và vụ bạo loạn trên đồi Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021. Cho đến thời điểm gần đây, các thành viên trong nhóm Cộng Hòa cực đoan này có cách thức biểu lộ sự thần phục vô điều kiện nhà lãnh đạo giáo chủ của họ chỉ bằng lòng trung thành, nếu không, họ sẽ không nhận được sự phân công nắm giữ các vị trí quan trọng của các ủy ban quan trọng  – hoặc nhượng bộ trong luật pháp – họ cần tạo ra lợi ích cho cử tri và những người ủng hộ họ. Điều đó khiến việc huy động tiền và tạo ra sự ủng hộ và cuối cùng là con đường tái đắc cử sẽ trở nên khó khăn hơn.

Ngày nay, các quan chức được bầu chọn có thể giành được sự ủng hộ và thu thập các khoản đóng góp, tài trợ chỉ bằng cách tạo dựng tên tuổi của họ trên các phương tiện truyền thông xã hội và truyền thống, vốn chỉ cần được báo chỉ, mạng xã hội nhắc đến, nói đến nhiều và thường xuyên hơn là xem như đạt được thành công, bất kể sự có mặt trên báo chí là qua các vấn đề tích cực hay tiêu cực hay những vụ bê bối. Điều này có thể được xem là đúng với cả hai đảng, nhưng những tác động đặc biệt mạnh mẽ đối với đảng Cộng hòa vì động lực nội bộ của chính trị cánh hữu cực đoan, cần sự mạnh mẽ, phô trương và tấn công.

Norm Ornstein , nhà khoa học chính trị và là học giả danh dự tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ cho biết rằng: “Những đảng viên Cộng Hòa thời đại này biết cách làm thế nào để trở thành những ngôi sao MAGA, có thể bị dư luận, công chúng Mỹ chê cười, đả kích nhưng như vậy lại được lòng Donald Trump. Trở thành một ngôi sao, trắng hay đen, không thành vấn đề, miễn là được báo chí nhắc đến nhiều nhất có thể, những người họ có thể trở thành một nhân vật quốc gia, bằng cách xuất hiện thường xuyên trên Fox News với ‘Tucker Carlson.’ Và điều đó có nghĩa là họ sẽ có thể kiếm được rất nhiều tiền.”

Một phần khác của lời giải thích có thể là một sự thay đổi lớn hơn trong Đảng Cộng hòa nói chung – đặc biệt là sự xuất hiện của một thế hệ trẻ lớn lên đã nghe từ các nhà lãnh đạo của họ rằng Đảng Dân chủ theo chủ nghĩa xã hội và về cơ bản là chống nước Mỹ, chống tư bản Mỹ.

Tất nhiên, hầu hết người Mỹ không đồng tình với những quan điểm sai trái này. Nhưng các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, dù sao thì họ cũng đang tạo cơ hội để áp đặt ý chí của họ, đó cũng chính là điều mà những người theo chủ nghĩa nổi dậy đã cố gắng thực hiện vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 để tiếp tục ủng hộ một người đã thua cuộc tiếp tục được ở lại với quyền lực bất kể điều đó là bất hợp pháp và không được công chúng Mỹ, luật pháp Mỹ và Hiến pháp Mỹ chấp nhận. Đó là một hành động bạo lực chính trị.

Lời kết:

Những phiếu chống đối của nhóm “Taliban 20” trong tuần vừa rồi được xem là những hành động tống tiền chính trị.

Rõ ràng là bạo lực chính trị và tống tiền chính trị, chúng không giống nhau. Nhưng chúng cũng không quá khác biệt vì chúng đều đến từ những đảng viên Cộng hòa xấu xí và đam mê quyền lực, danh vọng.

Việt Linh 09.01.2023