Nguy cơ đối với nền dân chủ vẫn chưa kết thúc

Cần phải nhìn nhận một thực tế cay đắng, rằng cuộc khủng hoảng dân chủ của Mỹ vẫn chưa bao giờ kết thúc hoặc đã được giải quyết.

Không chút nào cả. Mối đe dọa đối với nền dân chủ Mỹ vẫn còn hiện diện trên đất nước này, một chủ nghĩa Trump MAGA và các hình thức chủ nghĩa tân phát xít khác vẫn đang hiện diện và phát triển từng ngày, một đảng Cộng Hòa phát xít với những thành viên hung hăng, bạo ngược vẫn đang nắm quyền lực trên đồi Capitol.

Mời xem video bài bình luận qua Youtube

Donald Trump thực sự có thể bị truy tố, và triển vọng cho tranh cử năm 2024 của ông ta đang mờ dần trước những pháp lý bủa vây và sự trỗi dậy của những nhân tố mới đầy tiềm năng.

Trong 6 năm qua, nhiều người Mỹ đã kiệt sức, chán chường trước hiện tình của đất nước từ đại dịch Covid-19 chết chóc cho đến cuộc nổi dậy ở điện Capitol, tạo nên nỗi nhục quốc thể trước thế giới, khiến nước Mỹ từ một quốc gia triệu người muốn đến trở thành một nơi đầy rẫy bạo lực, chết chóc, nhiều quốc gia phải khuyến cáo người dân, đừng đến Mỹ, hãy suy nghĩ lại, nghe qua cứ tưởng như xách ba lô ra chiến trường chứ không phải xách vali đi du lịch, vì xui rủi đi sai ngày, đến nhầm chỗ có khi gởi mạng lại trên đất Mỹ, không có ngày về.

Trở lại với tên tội phạm nguy hiểm nhất nước Mỹ, ngày càng có nhiều khả năng ông ta sẽ bị truy tố về một hoặc nhiều cáo buộc hình sự – mặc dù việc một bồi thẩm đoàn đồng ý kết tội hay không và một quan tòa kết án như thế nào là những vấn đề hoàn toàn khác.

Việc truy tố có thể xảy ra đã được nhiều người Mỹ tưởng tượng như một sự giải thoát dứt điểm, một dấu chấm hết cho cơn ác mộng dài và đất nước sẽ quay trở lại những tháng ngày bình yên như trước đây. Không đơn giản như vậy, bất kể Trump có bị bao nhiêu bản cáo trạng, có bị truy tố bao nhiều lần, có phải ngồi tù vài năm hay vài chục năm vẫn không thể chuyển đổi hiện tình chính trị nước nhà trở nên tốt đẹp và yên bình hơn, vì nguồn cơn sâu xa hơn chính là một thứ chủ nghĩa Trump đã ăn sâu vào đầu hàng triệu người Mỹ, trong đó có không ít những người Mỹ gốc Việt, mà tôi gọi họ là nỗi xấu hỗ cho nòi giống Lạc Hồng.

Nhìn vào thực tế, chúng ta thấy sự ủng hộ dành cho Trump của các đảng viên Cộng hòa dường như đang giảm đi mỗi ngày, là một lý do khiến nhiều người Mỹ thở phào, họ tin chắc rằng rồi sau cơn mưa, trời lại sáng, và phớt lờ những thứ còn lại, nhưng có thể nói rằng, hầu  hết người Mỹ nói chung không quan tâm đến chính trị, không theo dõi tin tức chặt chẽ và không dựa vào các nguồn thông tin đáng tin cậy để cho họ biết điều gì là quan trọng và chi tiết nào họ nên chú ý.

Tất nhiên, đúng là nhiều người Mỹ đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ tháng 11 với mục đích làm chậm hoặc ngăn chặn cuộc tấn công của phe phát xít Trump vào nền dân chủ và tự do của họ. Nhưng bỏ phiếu chỉ là một khía cạnh của việc tham gia chính trị trong một nền dân chủ trong một thời điểm nhất định, họ chú ý đến các ứng cử viên, họ theo dõi các cuộc tranh luận, nhưng chỉ trước và sát thời điểm đưa ra quyết định bỏ phiếu, xong rồi thôi, họ quay trở lại với đời sống thường nhật, cơm áo gạo tiền, làm việc, đi chơi.

Có quá nhiều người Mỹ tỏ ra tự tin rằng nền dân chủ đã được “cứu” với một “chiến thắng” tích cực của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Nhưng sự tự tin đó thực sự rất nguy hiểm, vì điều đó thực sự không chính xác vì hai lý do: Thứ nhất là đảng Cộng hòa sẽ kiểm soát Hạ viện và tiếp tục thống trị Tòa án Tối cao và các trung tâm quyền lực khác. Thứ hai, cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022 chỉ là một trận chiến khởi đầu của một cuộc chiến trường kỳ có thể sẽ kéo dài hàng thập niên, qua nhiều đời tổng thống để bảo vệ, hàn gắn và mở rộng nền dân chủ Mỹ.

Có một số sự kiện mà quá nhiều người Mỹ đang cố tình tránh né, trong tình trạng nguy hiểm của chính họ. Donald Trump đang tiếp tục đe dọa các hành động bạo lực lan rộng và gây mất trật tự công cộng nếu ông ta bị truy tố hoặc bị pháp luật trừng phạt vì những tội ác ông ta đã làm.

Trong những ngày qua, Donald Trump đã liên tục tấn công, miệt thị những nhà lập pháp đảng Dân Chủ trong Quốc Hội, tấn công giới Tư pháp và Hành pháp một cách công khai bằng những lời đe dọa trên nền tảng riêng của ông ta, Truth Social, sau đó, ông ta quay lại một chủ đề quen thuộc nhưng rất đáng lo ngại, cho rằng Tổng thống Joe Biden nên bị cách chức, lật đổ chính phủ và giao ghế Tổng thống lại cho ông ta.

Những lời kêu gọi bạo lực và kích động của Donald Trump được đưa ra công khai, thế nhưng thật đáng tiếc, đây là nước Mỹ, một đất nước có quyền Tự do ngôn luận trong Tu chính án thứ nhất luôn bảo vệ bất cứ người Mỹ nào, nên các lực lượng thực thi pháp luật của đất nước như Bộ Tư Pháp, FBI, NSA hầu như không có phản ứng nào trước mối đe dọa công khai, những lời nói gây kích động bạo lực chính trị của Donald Trump.

Những gì ông ta viết, đều còn nguyên trên nền tảng Truth Social, ông ta cho rằng Hiến pháp Mỹ nên bị “chấm dứt” để ông ta có thể trở lại nắm quyền ngay lập tức; ông ta đã công khai ủng hộ những người theo chủ nghĩa tối cao của người da trắng, những người theo chủ nghĩa phát xít mới, những người bài Do Thái và những kẻ cực đoan cánh hữu; ông ta đã tuyên bố rằng những người theo chủ nghĩa nổi dậy ngày 6 tháng 1 là những anh hùng và ông ta luôn ủng hộ họ, sẽ tha thứ tất cả những người họ một khi ông ta quay trở lại được Tòa Bạch Ốc.

Không phải là các cơ quan thực thi pháp luật liên bang mà là các chuyên gia an ninh khắp đất nước mới là những người lên tiếng cảnh báo rằng đất nước đang trong tình trạng cực kỳ nguy hiểm từ những kẻ cực đoan cánh hữu.

Một cuộc điều tra mới nhất đã một lần nữa xác nhận sự xâm nhập rộng rãi bởi những kẻ phát xít, những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng và những kẻ thù khác của nền dân chủ đa chủng tộc trong hàng ngũ của quân đội Hoa Kỳ và các cơ quan thực thi pháp luật của Hoa Kỳ.

Theo  báo cáo của  Dự án Giám sát Chính phủ (POGO) và Dự án Báo cáo Tội phạm và Tham nhũng có Tổ chức (OCCRP), cho biết có hơn 300 thành viên của Oath Keepers đã làm việc cho Bộ An ninh Nội địa, một số người họ là thành viên của Lực lượng Tuần tra Biên giới, Cảnh sát biển, ICE và thậm chí cả Sở Mật vụ.

Các tin nhắn văn bản, thu được từ nhiều nguồn, cung cấp những hiểu biết mới về cách cuộc tấn công vào cuộc bầu cử bắt nguồn từ sự hoang tưởng loạn trí trên internet và hệ tư tưởng phi dân chủ. Chúng cho thấy Mark Meadows và các đồng minh cấp cao khác của Trump say sưa với các thuyết âm mưu ngông cuồng, những luận điệu bạo lực và các chiến lược pháp lý lập dị để từ chối xác nhận chiến thắng của ông Joe Biden.

Tại một sự kiện dạ tiệc được tổ chức vào ngày 11 tháng 12 ở New York , những nhân vật hàng đầu trong phong trào MAGA, bao gồm nữ dân biểu Marjorie Taylor Greene, Donald Trump Jr. và Steve Bannon, tất cả đều công khai tuyên chiến với nền dân chủ Hoa Kỳ. Trong một bài phát biểu trước một nhóm thanh niên bảo thủ, Steve Bannon đã sử dụng ngôn ngữ bạo lực chính trị, đe dọa “chiến tranh” và kêu gọi thành lập một “quân đội” để chống lại “chính phủ đương nhiệm“, nhưng như tất cả chúng ta đều thấy, những người họ hoàn toàn không bị bất cứ sự trừng phạt hay cảnh cáo nào, điều này làm tôi nhớ lại những thành phần âm mưu một cuộc nổi dậy trong kín đáo ở nước Đức, chưa công khai một lời nói nào, không có một buổi họp công khai nào, chưa đe dọa đến sự ổn định xã hội hay gây tổn thương đến bất cứ ai, đã bị cảnh sát Đức hốt trọn ổ và đang ăn cơm tù, còn những thành phần tương tự như họ nhưng ở Mỹ thì có quyền công khai quan điểm, tự do kêu gọi bạo lực, thành lập quân đội, lật đổ chính phủ và thoải mái dự dạ tiệc ăn tôm hùm.

Không phải nói ngoa khi tôi ví von 3 từ “ăn cơm tù” dành cho những thành phần nổi dậy ở Đức và “ăn tôm hùm” cho những thành phần ở Mỹ, là một sự so sánh buồn cười và bất lực.

Những nỗ lực của đảng Cộng hòa-phát xít nhằm chấm dứt nền dân chủ Mỹ thông qua một cuộc đảo chính “hợp pháp” vẫn đang tiếp tục.

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hiện đang xét xử một vụ án có thể trao cho các cơ quan lập pháp các tiểu bang đỏ của Đảng Cộng hòa quyền lực vô hạn đối với các cuộc bầu cử liên bang, bao gồm khả năng vô hiệu hóa cuộc bỏ phiếu phổ thông và toàn quyền chỉ định các đại cử tri tổng thống của chính họ lựa ra.

Các phương tiện truyền thông chính thống đã đưa tin về những diễn biến này như thế nào? Không có gì nhiều, chẳng có mấy tờ báo đề cập đến. Dường như giới truyền thông Mỹ đang hoạt động với một sách lược giống nhau, đó là bỏ qua những điều xấu, những điều gây nguy hiểm cho cộng đồng, xã hội và đất nước, đây mới chính là sự nguy hiểm khôn lường đối với người Mỹ khi họ không tiếp cận được với những thông tin từ những sự việc nguy hiểm có thật.

Những mối đe dọa mà Trump đưa ra ngày càng tăng nhiều hơn và công khai hơn nhằm trao quyền cho những kẻ chống đối, bào chữa cho bạo lực chính trị, khuyến khích sự hoang tưởng và chủ nghĩa âm mưu, đồng thời phá hoại các quy tắc cơ bản của nền dân chủ Mỹ đã không gặp phải bất cứ sự ngăn cản hay cảnh cáo nào từ bất cứ cớ quan thực thi pháp luật nào. Phải chăng cách làm việc của hệ thống pháp luật tại Mỹ có một sự vị nể, khoan dung đối với một thành phần da trắng thượng đẳng từng ngồi vào ghế Tổng thống Mỹ?

Tuy nhiên, với tư cách là một cựu tổng thống và là ứng cử viên tổng thống hàng đầu của GOP với hàng triệu người theo dõi, phải thành thật nhìn nhận ông ta vẫn là một nhân vật quan trọng trong đời sống người Mỹ, trong đất nước này.

Lời kết:

Câu hỏi của tôi dành cho những người sống tại Mỹ là, sau khi Ủy ban điều tra ngày 6 tháng 1 kết thúc thành công cuộc điều tra lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ, đưa ra khuyến nghị truy tố hình sự tên tội phạm nguy hiểm có tên Donald Trump đến Bộ Tư Pháp, thì liệu các phương tiện truyền thông và công chúng Mỹ nói chung có coi những cáo buộc tiềm năng đó là dấu chấm hết cho chính họ hay không?

Hay họ xem đó là một dấu hiệu cho thấy cuộc khủng hoảng dân chủ của Mỹ đã kết thúc?

Nhưng theo tôi, đó sẽ là một sai lầm lớn, sự phớt lờ, bỏ qua, xem thường những mối đe dọa này từ truyền thông báo chí Mỹ và người dân Mỹ sẽ mang lại cho Trump và phong trào cực hữu da trắng có thêm cơ hội và thời gian để tập hợp lại, huy động và thực hiện một loạt cuộc tấn công mới trong tương lai.

Việt Linh 01.01.2023