Joe Biden đã làm khá tốt, vậy thì còn chần chừ gì nữa?

Trong lịch sử bầu cử Mỹ, chỉ có sáu trong số 45 tổng thống trước đó đã chọn không tái tranh cử nhiệm kỳ hai. Hai người cuối cùng không thắng là Harry Truman và Lyndon Johnson, họ là những tổng thống tình cờ được lên làm Tổng thống sau cái chết của tổng thống tiền nhiệm và cả hai đều bị lôi kéo vào các cuộc chiến tàn khốc và ngày càng mất lòng dân vào thời điểm đó.

Mời xem video bài bình luận qua Youtube

Quay lại dòng lịch sử với Tổng thống Hoa Kỳ thứ 19^th Rutherford B. Hayes, vào năm 1880 vì một tình huống tương tự như hiện nay, khi ông Hayes là một tổng thống đã thắng cử và sau đó chọn không tái tranh cử, nhưng đó là ông Hayes đã thực thi đúng cam kết của mình trong chiến dịch tranh cử năm 1876 rằng ông sẽ làm Tổng thống một nhiệm kỳ và không tìm kiếm một nhiệm kỳ thứ hai.

Vậy tại sao vấn đề “Joe Biden nên tranh cử tổng thống” lại đáng nói? Có điều chưa thể đánh giá vấn đề một cách dứt khoát, vì còn chưa đầy hai năm nữa là đến Ngày bầu cử năm 2024, và ông Biden vẫn chưa đưa ra tuyên bố tái tranh cử trong khi hầu hết những người trong quỹ đạo của ông Biden đều hoàn toàn tin tưởng rằng cuối cùng anh ấy sẽ tranh cử.

Nhưng từ đây lại nảy sinh một nghi ngờ cho một suy đoán rằng: “Có chắc chắn ông Biden sẽ tái tranh cử hay không?”

Ông Biden là người lớn tuổi nhất từng được bầu làm tổng thống Hoa Kỳ, và ông ấy sẽ phá kỷ lục của chính mình sau 4 năm nếu tái đắc cử. Ông sẽ nhậm chức ở tuổi 82 và rời nhiệm sở ở tuổi 86.

Tổng thống Biden từng mắc hai chứng phình động mạch não vào năm 1988, khi ông 45 tuổi, nhưng các lần quét não sau đó không cho thấy bệnh tái phát. Ông không hút thuốc hay uống rượu, không bị tiểu đường và có mức cholesterol mà bác sĩ Tòa Bạch Ốc gọi là “thấp đáng kể”.

Lý do cơ bản nhất để một tổng thống đương nhiệm từ chối tái tranh cử là nếu họ đang làm một công việc tồi tệ và không được lòng dân một cách tai hại — thí dụ như một cuộc chiến tàn khốc thời Lyndon Johnson với cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân ở Miền Nam Việt Nam năm 1968 hoặc lạm phát gia tăng hoặc tình trạng thất nghiệp cao hoặc một số loại thảm họa khác.

Ông Biden hoàn toàn không ở cùng vị trí mà Lyndon Johnson hay Harry Truman đã từng đối mặt. Ông Biden đã không khởi xướng một cuộc chiến với quân đội Hoa Kỳ; trên thực tế, ông đã kết thúc cuộc chiến phi lý ở Afghanistan sau 20 năm đau khổ kéo dài, đúng ra, điều này nên được đánh giá là một điều tích cực, một điểm cộng cho ông ấy, nhưng không, việc rút quân khỏi Afghanistan lại chính là sự khởi đầu của sự sụt giảm kéo dài trong xếp hạng chấp thuận của ông.

Nhìn nhận một cách công bằng, Tổng thống Biden không ở vị trí mạnh nhất mà mọi người có thể đánh giá một cách tích cực đối với một tổng thống đang tìm cách tái đắc cử một nhiệm kỳ hai, ông Biden ít nổi tiếng hơn ba tổng thống gần đây nhất tái đắc cử vào thời điểm này.

Nhưng ông ấy nổi tiếng hơn Ronald Reagan vào thời điểm này, khi nền kinh tế Mỹ không bị suy thoái. Nền kinh tế tăng trưởng ổn định là 2,7% ; tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất kể từ năm 1969, lạm phát giảm ít, hoặc ít nhất là tương đối ổn định. Tiền lương đang tăng lên nhanh chóng, đặc biệt là đối với những người lao động có trình độ thấp trong các công việc dịch vụ và lao động chân tay.

Biden xứng đáng nhận được sự tín nhiệm cho những tình trạng đó chứ không phải đổ lỗi.

Rút kinh nghiệm từ gói kích thích tài khóa quá hời hợt do chính quyền Obama ban hành để đối phó với cuộc suy thoái 2007-2009, khi bắt đầu nhiệm kỳ của mình, Tổng thống Biden đã thông qua một gói kích thích khổng lồ trị giá 1,9 nghìn tỷ đô la, được gọi là Kế hoạch Giải cứu Hoa Kỳ , giúp giữ cho tiến độ về việc làm và tiền lương không bị đình trệ ra ngoài khi các biện pháp thời Trump mờ dần.

Nhưng nhìn vào những gì đã thực sự diễn ra trong hai năm đầu tiên của Biden, người ta sẽ có một bức tranh khác. Biden đã ký khoản đầu tư lớn nhất vào R&D và triển khai năng lượng sạch trong lịch sử Hoa Kỳ thành luật; người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Quốc tế gọi đây là hành động khí hậu quan trọng nhất của thế giới kể từ sau hiệp định Paris. Riêng trong nước thì Tổng thống Biden đã ký thành luật hàng trăm tỷ đô la tài trợ khoa học mới , được thông qua trên cơ sở lưỡng đảng như một phần trong nỗ lực tăng cường sản xuất chất bán dẫn.

Nhìn ra nước ngoài, cách giải quyết cuộc chiến Ukraine của chính quyền rất xuất sắc. Lựa chọn công bố thông tin tình báo cho thấy kế hoạch xâm lược của Nga trong những tuần trước cuộc tấn công là một nước đi khôn ngoan, khiến Tổng thống Nga Vladimir Putin không có khả năng tuyên bố rằng Ukraine đã khiêu khích ông ta. Biden đã khiến các đối tác G7 của mình liên kết với nhau trong việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga, từ chối nguồn thu từ dầu mỏ của nước này và cung cấp vũ khí cho Ukraine.

Kết quả là một cuộc chiến vốn đã tốn kém hơn rất nhiều so với những gì Putin đã dự tính, không có quân đội Hoa Kỳ hoặc NATO bị lôi kéo vào cuộc xung đột, và điều đặc biệt nhất là Tổng thống Biden đã thúc đẩy thành công điều mà các tổng thống Hoa Kỳ đã không làm được khi các quốc gia Đồng Minh cùng tăng chi tiêu quân sự của Châu Âu.

Biden chỉ gặp phải một thất bại nhưng không do chính ông ấy tạo nên, đó là số người chết vì Covid-19 tiếp tục tăng cao nhưng việc Tòa án Tối cao không sẵn sàng cho phép hầu hết người sử dụng lao động bắt buộc phải tiêm vaccine đã làm chậm quá trình áp dụng, cũng như sự phản đối của đảng Cộng Hòa đối với việc tiêm vaccine, công bằng mà nói, “lực bất tòng tâm”, ông Biden không thể làm tốt hơn để giải quyết đại dịch của quốc gia khi gặp phải sự chống đối bởi đảng phái.

Nếu so sánh giữa những điều tốt với điều xấu, thì ông Biden trông giống như một tổng thống khá thành công, giám sát một nền kinh tế tốt, quân đội Hoa Kỳ không gặp nguy hiểm. Đó là người mà cử tri mỹ có thể tin tưởng cho chặng đường kế tiếp của ông.

Nói tóm lại, Biden là cơ hội tốt nhất mà Đảng Dân chủ có được vào năm 2024. Nếu ông ấy tranh cử, điều đó sẽ tránh được một cuộc bầu cử sơ bộ đầy tranh cãi.

Nếu ông Biden không tái tranh cử, ứng cử viên Đảng Dân chủ có thể sẽ là Phó Tổng thống Kamala Harris. Và nếu trường hợp này xảy ra, ai cũng dễ dàng hình dung ra một kết quả thấy trước là bà Kamala Harris sẽ dễ dàng thua một cuộc bầu cử sơ bộ vào tay các ứng cử viên như Thống đốc JB Pritzker (D-IL) hoặc Gavin Newsom (D-CA), hoặc có thể là Sens. Bernie Sanders (I-VT) hoặc Amy Klobuchar (D-MN) hoặc Bộ trưởng Giao thông vận tải Pete Buttigieg nếu họ tái tranh cử.

Trong khi Trump và Biden về cơ bản bằng nhau trong các cuộc thăm dò quốc gia, thì Trump dẫn trước Harris 4 điểm phần trăm trong một trận đấu giả định.

Có một rủi ro khác về việc Biden tranh cử đáng được nêu bật ở đây: đó là ông ấy không mất vì tuổi già khi đang tại chức, nhưng dần dần bị suy giảm nhận thức nghiêm trọng đến mức khiến ông ấy không thể tiếp tục phục vụ trong công việc của một Tổng thống.

Tôi thực sự không có câu trả lời về vấn đề này, nhưng bác sĩ của ông Biden không thấy có dấu hiệu suy giảm nhận thức nào cho đến nay, và rất may là Tu chính án thứ 25 có một quy tắc cho phép bà Kamala Harris trở thành quyền tổng thống nếu tình trạng sa sút nhận thức hay trí nhớ của của ông Biden trở nên trầm trọng hơn.

Lời kết:

Tôi biết có một số đảng viên Đảng Dân chủ không hào hứng với Biden 2024. Nhưng đây là lý do tại sao họ sai. Lập luận của tôi trong phần này rất đơn giản: Joe Biden, tổng thống đương nhiệm của Hoa Kỳ, nên tái tranh cử.

Trong một thế giới hiện sinh, mọi người thường nghĩ đến một ứng viên trẻ tuổi, năng động, xông xáo nhưng với những lợi thế khác của ông Biden thì xem ra vẫn mạnh hơn cho quan điểm lo lắng đến vấn đề tuổi tác hay nguy cơ suy giảm nhận thức.

Tổng hợp tất cả những yếu tố này, nếu ông Biden muốn tái tranh cử, thì xem ra ông không gặp trở ngại gì và cơ hội đắc cử tổng thống vào năm 2024 của ông cũng cao hơn bất kỳ đảng viên Đảng Dân chủ nào khác.

Như thế là quá đủ, vậy thì còn chần chừ gì nữa, ông Joe Biden?

Việt Linh 02.03.2023