Friday, March 29, 2024

Chuyến đi Châu Á là cơ hội để TT Trump định lại vị thế lãnh đạo của Mỹ

• Chuyến đi của TT Trump ở nước ngoài có thể sẽ là một thảm hại nếu ông không chú ý đến một số bài học quan trọng

• Để bảo đảm sự thành công, TT Trump phải đàm phán một cách khôn ngoan và không hành động như một kẻ bắt nạt

Đó là hai ý chính trong bài bình luận về chuyến công du Á Châu của Tổng Thống Donal Trump của Samantha Vinograd.

Samantha Vinograd là một nhà phân tích an ninh quốc gia của CNN từng phục vụ trong Hội đồng An ninh Quốc gia của Tổng thống Barack Obama từ năm 2009-2013. Các quan điểm thể hiện trong bình luận này là của riêng bà.

(CNN) – Các chuyến đi của tổng thống có thể là một công cụ chính sách hiệu lực khi sử dụng đúng đường lối. Tuy nhiên nếu kế hoạch tồi tệ hoặc thực hiện kém, thời gian ở nước ngoài có thể dẫn đến những cú đấm khó thể đở cho sự an ninh quốc gia Hoa Kỳ.

Tôi đi công du rất nhiều với Tổng Thống Obama, và trong đó gồm có các yếu tố cần phải quan tâm: hoàn cảnh thời gian, số lượng các cuộc họp, các sự kiện công cộng và sự cần thiết phải hiểu theo nghĩa đen từ đất nước này sang nước khác khiến những chuyến đi này trở nên phức tạp.

Trong bối cảnh an ninh chao đảo hiện nay, phạm vi chiều rộng và chiều sâu các vấn đề an ninh quốc gia đang diễn ra ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương gồm có: từ chương trình hạt nhân của Bắc Hàn và việc thanh lọc dân tộc ở Myanmar đến các vụ lạm dụng giết người tự do ở Philippines và các cuộc tấn công bằng trang mạng (internet) của Nga. Những vấn đề này khiến cho mỗi phút công du của tổng thống trở thành khắc nghiệt để đạt được lợi ích cho nền an ninh Hoa Kỳ.

Đây là bối cảnh khó khăn cho chuyến đi của TT Trump tới Nhật Bản, Nam Hàn, Trung Quốc, Việt Nam, Philippines và Hawaii – một chuyến đi kéo dài 12 ngày bắt đầu vào thứ Sáu. Trong khi ở Châu Á, Tổng thống sẽ tham gia vào một lịch trình đầy bận rộng của các cuộc họp song phương, các sự kiện công cộng và các hội nghị thượng đỉnh khu vực. Đây là các cơ hội một là để thúc đẩy sự lợi ích an ninh quốc gia Hoa Kỳ, hai là làm tổn hại tới danh tiếng toàn cầu vốn đã bị mờ nhạt của Hoa Kỳ.

Những mục tiêu cụ thể của ông Trump rất quan trọng cần phải đề cập đến, nhưng có một “sự trể hạn” mà Tòa Bạch Ốc đã không đưa ra trong tuyên bố chính thức của chuyến công du: Thuyết phục các đồng minh và kẻ thù rằng Mỹ vẫn là một nhà lãnh đạo toàn cầu.
Để gửi một thông điệp rõ ràng về sự tiếp tục lãnh đạo của Hoa Kỳ, TT Trump nên chú ý một số bài học quan trọng.

Các nhà lãnh đạo làm những gì họ nói

Uy tín của Mỹ ở nước ngoài đang đi xuống dưới sự lãnh đạo của TT Trump. Bạn bè và kẻ thù cũng thường đặt câu hỏi về việc liệu chính quyền của ông Trump sẽ quyết định từ bỏ một thỏa thuận quốc tế, hoặc chỉ tuyên bố trên “Twitter” thay vì thực sự làm bất cứ điều gì. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với các nước như Nam Hàn, nơi mà ông Trump dự kiến tổ chức một cuộc họp song phương với Tổng Thống Moon Jae-In và thăm viếng các quân nhân Mỹ đang trú đóng tại Nam Hàn.

TT Moon sẽ tham dự các cuộc họp này và tự hỏi liệu ông có thể tin tưởng lời nói của TT Trump hay không, và nếu lời tuyên bố của Trump, “hoàn toàn hủy diệt” Bắc Hàn là có thể xảy ra, và có thể hành động được ưa thích hơn.

Bộ trưởng Quốc phòng James Mattis đã xác định tuần trước Hoa Kỳ sẽ không chịu đựng được một Bắc Hàn với vũ khí hạt nhân. Trong khi đó Chủ Tịch Kim Jong Un có thể sẽ theo dõi chặt chẽ các cuộc họp này để tìm hiểu TT Trump và TT Moon sẽ có những hành động thế nào về đất nước của ông ta. Thậm chí ông Un có thể phóng hỏa tiễn đạn đạo trong chuyến thăm của TT Trump đến khu vực này.

Ông Trump cần thuyết phục riêng với TT Moon rằng ông vừa chuẩn bị sẵn sàng và sẽ hành động quyết liệt (thay vì đưa ra những tweet có tính cách bắt nạt) trong khi thừa nhận mối quan tâm của Nam Hàn đối với các thương vong dân sự trên Bán đảo Triều Tiên.
Đàm phán không có nghĩa là thất bại

TT Trump thích ca ngợi các việc tốt của mình như là một nhà sản xuất quảng cáo hàng hóa của mình, tuy nhiên sau khi đưa Hoa Kỳ ra khỏi TPP và Hiệp ước về Bình đẳng Khí hậu Paris, sự sẵn sàng đàm phán thực sự của ông ta vẫn chưa rõ ràng, và điều đó vẫn vang vọng ở Nhật Bản.

Chiến thắng bầu cử của Thủ tướng Shinzo Abe đã cho ông ta sức mạnh mới trong nước, và ông Abe muốn cải cách Điều 9 của hiến pháp Nhật Bản, trong đó cấm Nhật Bản có quân đội thường trực. Vì những lo ngại về Bắc Hàn và một nước Trung Quốc ngày càng mạnh mẽ chiếm ưu thế về vấn đề quốc phòng của Nhật Bản, Abe sẽ muốn nói chuyện với TT Trump về vấn đề quốc phòng.

Cũng có thể trong chương trình nghị sự là đàm phán các vấn đề thương mại. Xuất khẩu thịt bò, phụ tùng xe hơi và giá thuốc y tế luôn nằm trong tâm trí của Nhật Bản, cũng như triển vọng của một hiệp định thương mại tự do song phương. Để tăng cường sự tin tưởng vào sự lãnh đạo của Mỹ, Tổng Thống Trump cần đưa ra quỷ tư bản đầu tư đằng sau những đường hướng đàm phán, những đường hướng mà sẽ đáp ứng được lợi ích của cả hai quốc gia.

Photo Credit: CNN

“Những mối quan hệ quyền lực vĩ đại” không có nghĩa là nịnh bợ hoặc bắt nạt

Trong vài năm gần đây, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã mô tả mối quan hệ song phương của họ như là một trong những “cường quốc lớn”. Nhưng mối quan hệ này giờ đây đã trở có lợi hơn đối với Trung Quốc.

Vừa kết thúc Đại hội Đảng lần thứ 19, Chủ Tịch Tập Cận Bình có quyền lực hơn bao giờ hết và có một nguồn tài trợ dồi dào để ông Tập theo đuổi tất cả các tham vọng trong nước và khu vực của mình.

Trung Quốc đang thay thế những chỗ trống do sự rút lui gần đây của Mỹ từ các hiệp định và diễn đàn quốc tế quan trọng. Hoa Kỳ sẽ phải chịu một cú sốc nữa đối với vị thế toàn cầu nếu ông Trump không nói chuyện với ông Tập – và chia sẻ công khai các cuộc thảo luận đó về các vấn đề khó khăn như buôn bán, đánh cắp tài sản trí tuệ, và an ninh trang mạng trong khi ở Bắc Kinh.

Chơi một bàn đánh golf với ông Tập có thể là một hình ảnh tốt, nhưng nếu ông Trump không tập trung vào vấn đề thương mại kinh doanh ông ta sẽ mất thời cơ ở Trung Quốc.
Tòa Bạch Ốc đã thông báo rằng Tổng thống đang bỏ qua Hội nghị Cao cấp Đông Á (EAS), sự kiện này sẽ để lại nhiều cơ hội cho các nhà lãnh đạo Nga và Trung Quốc kiểm soát cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh. Đây là một nguy cơ đáng kể đối với nền an ninh quốc gia của Hoa Kỳ để cho Trung Quốc và Nga chỉ đạo các cuộc thảo luận về an ninh vì các mối quan tâm của chúng ta không phù hợp.

Cũng cố các tổ chức khu vực hỗ trợ vị thế của Hoa Kỳ

Trong khi Tổng thống Trump đã không còn tiếp tục nhiều theo đường hướng của Tổng thống Obama nhưng các cuộc họp của ông tại Việt Nam và Philippines là cơ hội để thể hiện niềm tin của ông rằng các tổ chức khu vực là chìa khóa để hỗ trợ ổn định, và đây là một trụ cột chính trong chiến lược chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama.

Hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC), một diễn đàn của 21 quốc gia thuộc khu vực Thái Bình Dương, có thể là những người ủng hộ lớn lao cho việc thúc đẩy thương mại và tăng trưởng kinh tế của Mỹ. Việc cắt giảm việc trao quyền cho APEC và các tổ chức liên minh chính phủ khác như Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) sẽ bảo đảm rằng Mỹ sẽ mất những đề nghị quan trọng mà các nước láng giềng đang theo đuổi và loại bỏ Mỹ ra khỏi các cuộc thảo luận kinh tế và thương mại quan trọng.

Tại APEC và ASEAN, Tổng thống Trump sẽ có vô số các cuộc họp song phương. Khi chuẩn bị lịch trình của ông ta, phái đoàn của ông Trump nên chuẩn bị các điểm thảo luận và cân bằng tất cả các chủ đề này. Từ Tổng thống Nga Vladimir Putin đến Tổng thống Philipin Rodrigo Duterte – những nhân vật ông Trump gặp. Tướng HR McMaster, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ và Hội đồng Bảo an sẽ có những câu trả lời cụ thể và đáng tin cậy cho những gì sẽ xảy ra nếu Nga tấn công Hoa Kỳ một lần nữa bằng chiến tranh thông tin. Hoặc Duterte không dừng lại sự lạm dụng quyền lực giết hàng ngàn dân do mà Cảnh sát Quốc gia Philippines thực hiện.

Chuyến đi Châu Á có thể là bước đầu tiên hướng tới việc định vị lại Hoa Kỳ trong sự lãnh đạo toàn cầu sau vài tháng khó khăn. Nếu không hành động như một nhà lãnh đạo trong khi ở nước ngoài, có thể đẩy Hoa Kỳ vào bối cảnh để cho các nhà lãnh đạo mới gia tăng quyền lực.

An ninh quốc gia không nên là một vấn đề đảng phái đối lập, và tất cả chúng ta đều hy vọng rằng Tổng Thống Trump sẽ hành động như một nhà lãnh đạo trong thời gian ông ở Châu Á. Nền an ninh của chúng ta phụ thuộc vào sự việc này.

Ngọc Thạch (Theo CNN)

BÀI VIẾT LIÊN QUAN
- Advertisment -

MỚI CẬP NHẬT

spot_img